به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «امید شهر» شب گذشته در چهارراه مولوی زمینن فرونشست که توسط نیروهای شهرداری ايمنسازي و استحكام بخشي گرديد، اما به جهت نشت آب از شبكه فرسوده زير چهارراه و شسته شدن خاك و حفرههای دیگر كه ممكن است زیر خاک موجود بوده باشد بار دیگر شاهد ایجاد حفره‌ای نيم متری و فرونشست دوم بودیم. در ابتدا علت فرونشست دوباره در چهارراه مولوی، نشت آب به دلیل وجود نقص در شبکه آب اعلام شد اما بهتر است نگاهی عمیق تر به پدیده فرونشست که از آن به «زلزله خاموش» نام می برند داشته باشیم.
به دلیل برداشت گسترده از آبهای زیرزمینی در دشت های تهران، زمین پایتخت از سال ۹۵ به بعد سالانه ۳۶ سانتیمتر فرونشت داشت. هیچ اقدام پیشگیرانه برای رفع این معضل اندیشیده نشده است و قانونی برای مقابله با متخلفان حوزه ساختمان‌سازی که اقدام به هدایت غیر اصولی آب در زیرزمین می‌کنند، وجود ندارد.
در اکثر دشتها و آبخوانهای ایران بیش از ۴۰ سال است که فرو نشست رخ داده؛ هر دشتی که افت سطح آب زیرزمینی دارد (همه دشتهای ایران) مسلما فرونشست زمین نیز در آنجا در حال رخداد است.
از ۶۰۹ دشت کشور، تا سال ۱۳۹۴ تعداد ۳۰۹ دشت از نظر توسعه برداشت آب زیرزمینی ممنوعه اعلام شده، ۳۰۰ دشت دیگر کشور نیز یا فاقد منابع آب زیرزمینی شیرین قابل توجه و یا دارای آبهای شور و فاقد کیفیت مناسب است.
میزان فرونشست در دشتهای رفسنجان، زرند، مشهد و قزوین به ترتیب به میزان ۳۰، ۲۵، ۲۵ و ۲۴ سانتیمتر بر سال است. نرخ فرونشست زمین در محدوده دشت تهران - شهریار حدود ۱۷ سانتیمتر بر سال بوده که برداشت‌های جدید این میزان را در سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵ به ترتیب حدود ۲۴ و ۳۶ سانتیمتر بر سال نشان می‌دهد. منطقه جنوب و جنوب غربی تهران یکی از مناطق بسیار مهم است که فرونشست در آن گزارش شده است. (مشرق)
بر اساس آمار رسمی تا سال ۱۳۹۱ حدود ۵۰ هزار حلقه چاه در استان تهران وجود داشته که از فیروزکوه تا اخترآباد در شرق و از چرمشهر تا فشم توزیع شدهاند. البته این تعداد، فقط آمار چاه‌های مجاز هستند!
سرعت پمپ در برخی موارد موجب ماسهدهی چاهها و تشکیل حفرات ریز و درشت در آبرفت میشوند که مهاجرت این حفرات به سطح زمین موجبات تشکیل فروچال را فراهم میسازد.
در منطقه شهری تهران رشته قنات متعددی داریم که طول آنها در برآورد اولیه 550 کیلومترو رشته قنات فرعی 650 کیلومتر برآورد شده که در مسیر شمال و جنوب به سمت باغات قدیمی تهران شهرری گستردگی دارد .
دکتر بیتالهی رئیس بخش رانش زمین مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه باغات تهران تبدیل به ساختمان شدند میگوید: گود برداریها و شیوههای غیر مهندسی مترو باعث انسداد مسیرهای آب طبیعی میشود و آب مسیر خود را با شستن دانههای زمین باز میکند و باعث ایجاد حفره میشود که این حفرهها بر اثر ارتعاشات ریزش می‌کنند.
بروز فرونشست به دلیل اینکه هیچگونه یکنواختی اثر در کاهش تراز زیر ساختمان ندارد، موجب کج شدگی و بیرون زدگی سطح ساختمان نسبت به سازه‌های مجاور خواهد شد و این یکی از نشانه‌های این پدیده به شمار می‌آید. از نشانه‌های دیگر این پدیده می‌توان به خردشدگی موزاییک، سنگ و یا کف سازی ساختمان‌ها در طبقه پایین به دلیل گودشدگی خاک زیر پی و نشست ناهمگون اشاره کرد.
حوادث خیابان‌های شهران، پیامبر، میدان قیام و مولوی، مناطق جنوب و جنوب غربی تهران تا میدان انقلاب و فرودگاه مهرآباد و حتی کج‌شدن مقبره شاه عبدالعظیم از جمله سوابق فرونشست در تهران در سال های اخیر بوده است.
از جمله نهادهای مقصر در گسترش روند فرونشست در ایران را می‌توان وزارت نیرو و وزارت کشاورزی دانست که سیاست توسعهای آنها، موجب شده ۹۰ درصد آبهای جاری ایران در ۱۰ درصد مساحت ایران استفاده شود. یعنی آبی که باید به همه جای ایران می‌رسیده است، با سدسازی‌های متعدد (۷۶ میلیارد مکعب) به مصرف تنها بخش ناچیزی می‌رسد
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی میگوید: فرونشست زمین معادل ۳۵ سانتیمتر در سال در مناطق جنوب غربی تهران، به معنای کاهش ۳.۵ متری سطح زمین ظرف ۱۰ سال آینده است و این یعنی آسیب و تخریب لوله‌های گاز، فاضلاب و آب در زیر زمین و سازه‌های مسکونی و اداری و جاده و ریل بر روی زمین.
معابر تهران باید در هر فصل اسکن شوند
محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با اشاره به فرونشست‌های زمین در تهران گفت:
بررسی‌ها نشان می‌دهد شهر تهران به دلیل اینکه سال‌ها شبکه جمع‌آوری فاضلاب نداشته است و چاه‌های جذبی در ۱۰ میلیون قطعه زمینی که در تهران ساخته‌شده برای فاضلاب حفر شده، زیر پای تهران را خالی کرده است.
همچنین استفاده بیش‌ازحد از آبهای زیرسطحی سبب شده که خاک تهران پوک شود و حفره‌هایی در زیر آن ایجاد شود. ایجاد تونل‌های مترو را نیز در فرونشست‌های تهران موثر است بنابراین باید معابر تهران در هر فصل اسکن شوند.
